V. WIZJA ROZWOJU MIASTA GRUDZIĄDZA DO ROKU 2015

9. MIASTO ROZWOJU EUROPEJSKIEJ SIECI KOMUNIKACYJNEJ.

Unia Europejska wyznaczyła w czerwcu 1999 roku najważniejsze szlaki transportowe Europy łączące obszary państw Unii Europejskiej i krajów kandydackich. Najważniejsze połączenia komunikacyjne Europy zatwierdziła Komisja Europejska. W korytarzu VI (TINA) znalazły się następujące miasta Gdańsk/Gdynia - Warszawa – Katowice - Zwardoń (granica polsko-słowacka), z odgałęzieniami: Grudziądz - Poznań – Katowice - Zebrzydowice (granica polsko-czeska). Poprawa stanu technicznego i warunków transportowych w wyznaczonych korytarzach transportowych Europy, jest jednym z zadań przewidzianych do finansowania w ramach funduszu ISPA.

W ramach rozwoju VI europejskiego korytarza transportowego w Grudziądzu, planowana jest lokalizacja węzła autostradowego, wraz z nowym mostem przez rzekę Wisłę.

W związku z tym Grudziądz, podlegać będzie oddziaływaniom północnego odcinka polskiej części autostrady A-1: Torunia i Trójmiasta. Wzmocni to naturalny kierunek rozwoju miasta, oparty na linii północ-południe i ujęty w planie zagospodarowania przestrzennego miasta. Nastąpi znaczna urbanizacja terenów północnej części miasta oraz rozwój południowych dzielnic w strefie dojazdu do węzła autostradowego, jako części składowo- usługowej miasta.

O kierunkach dalszego rozwoju Grudziądza decydować będą dwa równolegle przebiegające procesy:

• Wygasanie i malejące znaczenie miejskich stref industrialnych;
• Rozwój usług i nowych sektorów gospodarki lokalnej.

Powyższe procesy pogłębią, wywołane transformacją gospodarki, zróżnicowanie gospodarcze obszaru i zanik tradycyjnych wielkoprzemysłowych funkcji miasta. W ramach polaryzacji przebiegu procesów przekształceń gospodarczo-społecznych, stracą na znaczeniu dotychczasowe tradycyjne gałęzie przemysłu, występujące na lokalnym rynku, na rzecz adaptacji w procesie rozwoju nowych technologii i usług.

Mapa 5. Przebieg VI korytarza transportowego TINA.

Zarysowane przemiany muszą zostać wykorzystane przez lokalny samorząd przede wszystkim do kształtowania rozwoju w oparciu o wspieranie nowych dziedzin, mobilizację lokalnych zasobów i potencjału przedsiębiorczości oraz wsparcie nowych kierunków rozwoju, jak turystyka.

Korytarz transportowy wzdłuż autostrady A-1 może być obszarem intensywnej wymiany zasobów ludzkich, wdrażania nowych technologii, rozwoju usług, wzmocnienia małych przedsiębiorstw związanych z obsługą przepływów transportowych i wymiany gospodarczej. Sprzyjać temu będzie dostępność komunikacyjna obszaru i zakładany zwiększony ruch pasażerski.

Poza tendencją rozwoju miejsc zatrudnienia w sferze usług, pojawi się oferta międzysektorowa przy jednoczesnym zaniku tradycyjnych branż.

W skali ośrodka grudziądzkiego spodziewać się należy wywołania procesu większej mobilności i migracji ludności. Dlatego władze lokalne muszą przygotować konkretne scenariusze inwestycyjne i plany finansowo-operacyjne dla poszczególnych projektów lokowanych w pasie oddziaływania autostrady. Zaznaczyć przy tym należy, że rozwiązania lokalne, jakich oczekują potencjalni inwestorzy, w związku ze wzrastającą dostępnością komunikacyjną badanego obszaru, to przede wszystkim:

• Poszukiwanie nowych rynków zbytu;
• Budowa publiczno-prywatnego partnerstwa dla kooperacji z istniejącymi firmami;
• Rozwój infrastruktury technicznej, w tym działania na rzecz ochrony środowiska naturalnego (nowoczesny system utylizacji i zagospodarowania odpadów, budowa oczyszczalni ścieków czy składowisk odpadów komunalnych);
• Rozwijanie infrastruktury społecznej oraz pomoc w znalezieniu partnerów biznesowych.

Budowa autostrady powiększy transfer technologiczny do regionu i w powiązaniu z działaniami lokalnych władz może przyczynić się przebudowy gospodarczej tego obszaru. Pożądane jest jednak zapewnienie spójności w realizacji strategii sektorowych na poziomie regionalnym (województw: łódzkiego, kujawsko-pomorskiego i pomorskiego) jako polskiego odcinka europejskiego korytarza transportowego.

Powyższe ustalenia skłaniają do przyjęcia na poziomie lokalnym dla obszaru Grudziądza następujących wskazań:

• Ukierunkowania rozwoju miasta w kontekście przewidywanych przepływów Transportowych;
• Zintegrowania zasobów jakimi dysponuje miasto Grudziądz w obszarze przyległym do pasa autostradowego;
• Realizacji koncepcji planistycznych i odpowiednie zarządzanie przestrzenią (uporządkowanie stosunków prawnych i własnościowych na terenach planowanego przebiegu A-1).

Ponadto włączenie miasta Grudziądza do projektu TINA prowadziło do podjęcia następujących działań:

• Zbadanie stanu dotychczasowych rozwiązań w zakresie lokalnej polityki rozwoju dla pasa autostrady A-1;
• Przyjęcie głównych kierunków rozwoju dla obszaru A-1 w układzie ponadregionalnym, a nie wyłącznie administracyjno-terytorialnym podziale kraju;
• Ustalenie i wdrożenie wspólnych procedur prawno-administracyjnych dla projektów lokowanych w strefie autostradowego korytarza, jako instrumentu zarządzania w jednostkach uczestniczących w projekcie TINA oraz implementacja procedur unijnych.

Lokalizacja miasta w jednym z głównych europejskich korytarzy transportowych, stwarza szansę na realizację wspólnej polityki zrównoważonego rozwoju z innymi ośrodkami Polski Północnej. Efekty tego będą odczuwalne pod warunkiem dopełnienia wspólnych ustaleń, szczególnie w zakresie programowania polityki rozwoju tego obszaru. Celowi temu posłuży również stworzona w ramach współpracy polsko-szwedzkiej pierwsza baza danych dla obszaru korytarza transportowego w systemie GIS.

Duża liczba węzłów zlokalizowanych na autostradzie A1, przy odległości między nimi 6 – 21,5 km sprawia, że poprzez te węzły wystąpi silne oddziaływanie A1 na system transportowy i ekonomiczny miasta Grudziądza i jego okolic. Po obu stronach autostrady zlokalizowane są miejsca obsługi podróżnych przeznaczone wyłącznie do obsługi kierunku, przy którym są położone. Spełniają one albo wyłącznie funkcje wypoczynkowe albo wypoczynkowo – usługowe. W ciągu doby z miejsc obsługi podróżnych wokół Grudziądza (cztery okoliczne węzły autostradowe – patrz: Mapa nr 6.), będzie mogło teoretycznie skorzystać: 2208 samochodów, 96 autobusów, 864 samochody ciężarowe i 12.000 osób.

Efekty pozytywne budowy autostrady A1 o charakterze regionalnym i lokalnym, wyrażą się w poprawie dostępności transportowej, a w efekcie w podwyższeniu atrakcyjności lokalizacyjnej obszarów położonych wokół węzłów.

• Węzeł “Warlubie” – zlokalizowany na skrzyżowaniu z drogą nr 214 Grudziądz – Skórcz – Starogard Gd. na południe od stacji kolejowej Warlubie w pobliżu drogi nr 1 (E-75) będzie miał przede wszystkim oddziaływanie lokalne. Może też wpłynąć na podniesienie rangi drogi nr 214 na całym jej odcinku;
• Węzeł “Nowe Marzy” – położony na skrzyżowaniu z drogą nr 1 (E-75), kilka kilometrów na południe od skrzyżowania E-75 z drogą krajową nr 16 stanowiącą główne połączenie E-75 z Grudziądzem. Jest to główny węzeł na północ od przejścia A1 przez Wisłę. Poprzez dogodne rozwiązanie węzła drogowego może mieć przede wszystkim wpływ na aktywizację obszarów położonych wokół węzła;
• Węzeł “Grudziądz” – położonych na skrzyżowaniu z drogą nr 55 Stolno – Grudziądz – Kwidzyn będzie stanowił główny węzeł wjazdowy do Grudziądza od strony południowej kraju. Należy oczekiwać wzrostu znaczenie drogi nr 55 na odcinku od nowego węzła do Grudziądza. Ten odcinek drogi nr 55 podniesie atrakcyjność lokalizacyjną terenów położonych wzdłuż całego odcinka drogi;
• Węzeł “Lisewo” – na skrzyżowaniu z drogą nr 548 Wąbrzeźno – Stolno; należy oczekiwać aktywizacji lokalnej systemu transportowego w tym rejonie.

Mapa 6. Lokalizacja węzłów autostrady A-1 w okolicy miasta Grudziądza.